ΝΕΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

11/6/09

Αποχή και φρούδες ελπίδες

Η συζήτηση γύρο από το θέμα της αποχής στις Ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου άνοιξε και δυστυχώς όπως αναμένετο επιδερμικά και ενταγμένη στις στρατηγικές των κομμάτων και την επικοινωνιακή τους πολιτική. Ειδικά η ΝΔ, ο μεγάλος χαμένος των εκλογών, καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες για να αποδώσει την ήττα της στην μεγάλη αποχή δικών της δυσαρεστημένων ψηφοφόρων.
Το φαινόμενο της αποχής δεν είναι νέο. Αναλυτές σε άλλες χώρες το μελετούν και το αναλύουν συστηματικά.
Ορισμένοι θεωρούν την μακρόχρονη και συνεχώς αυξανόμενη αποχή από τις εκλογές, ως μια φυσιολογική διαδικασία εναρμόνισης της εκλογικής συμπεριφοράς του εκλογικού σώματος με αυτήν των σύγχρονων δημοκρατιών των ανεπτυγμένων βιομηχανικών χωρών. Άλλοι ως μια κριτική συμπεριφορά μέρους του εκλογικού σώματος έναντι του πολιτικού συστήματος και των κομμάτων. Προσωπικά θεωρώ, ότι συμβαίνουν και τα δύο συγχρόνως, χωρίς η μια άποψη να αναιρεί την άλλη.
Το συνολικό ποσοστό της αποχής χωρίζεται ουσιαστικά σε τρεις κύριες ομάδες.
Η ΠΡΏΤΗ ΟΜΆΔΑ περιλαμβάνει όσους για διάφορους λόγους, ασθένεια, εργασία, ταξίδια κλπ. δεν μπόρεσαν να λάβουν μέρος στις εκλογές. Στην Ομάδα αυτή συμπεριλαμβάνονται και όσοι λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων -Μάρτυρες του Ιεχωβά- απέχουν γενικά από πολιτικές διαδικασίες, καθώς και οι αποβιώσαντες που δεν διαγράφηκαν από τους εκλογικούς καταλόγους. Το ποσοστό αυτής της Ομάδας είναι σχετικά χαμηλό και ανέρχεται στα 4-5% της συνολικής αποχής.
Η ΔΕΎΤΕΡΗ ΟΜΆΔΑ που είναι και η μεγαλύτερη περιλαμβάνει όσους αισθάνονται μεν την ανάγκη να συμμετάσχουν στις εκλογές, αλλά η απόφασή τους κάθε φορά εξαρτάται από την σημασία των εκλογών. Οι Ευρωεκλογές δεν θεωρούνται σημαντικές και ουσιαστικές πολιτικές διαδικασίες, γι΄ αυτό και η αποχή παρουσιάζεται υψηλή. Η Ομάδα αυτή δίδει κατά κανόνα προτεραιότητα στα ιδιωτικά ενδιαφέροντα, είναι ευχαριστημένη από το πολιτικό σύστημα και έχει μικρή ή καθόλου σχέση με τα κόμματα.
Τέλος στην ΤΡΊΤΗ ΟΜΆΔΑ ανήκουν οι κατά συνείδηση απέχοντες. Όσοι δηλαδή μέσω της αποχής θέλουν να καταγράψουν την πολιτική τους διαμαρτυρία. Πρόκειται κατά κανόνα για πληροφορημένους και πολιτικοποιημένους πολίτες, που στέκονται κριτικά έναντι του πολιτικού συστήματος και των κομμάτων. Εδώ συγκαταλέγονται όσοι συμμετέχουν μεν στις εκλογές αλλά ακυρώνουν συνειδητά την ψήφο τους.
Είναι προφανές, ότι η ΝΔ δεν μπορεί να εννοεί ως δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της αυτούς της τρίτης Ομάδας, γιατί εδώ πρόκειται για πολίτες που ιδεολογικοπολιτικά βρίσκονται αρκετά πέραν των δικών της ορίων.
Επομένως χρήζει έρευνας και ανάλυσης η παραδοσιακή δεύτερη μεγάλη Ομάδα. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι η Ομάδα αυτή είναι πολιτικά και κομματικά δεδομένη. Σε αυτήν απευθύνονται ουσιαστικά τα κόμματα εξουσίας και αναμένουν σε περίπτωση συμμετοχής μια ανάλογη του εκλογικού σώματος που συμμετέχει στις εκλογές συμπεριφορά. Ο ισχυρισμός της ΝΔ, ότι οι πολίτες αυτής της Ομάδας ανήκουν στους δικούς της δυσαρεστημένους ψηφοφόρους είναι αβάσιμη.
Ο Πίνακας που παρατίθεται παρουσιάζει τα εκλογικά αποτελέσματα των κομμάτων της Γερμανίας από το 1949 σε σχέση με την αποχή. Εύκολα μπορεί κανείς να διαπιστώσει, ότι τα μικρά κόμματα επηρεάζονται θετικά, όταν μειώνεται το εκλογικό σώμα, ενώ στα δύο κόμματα εξουσίας CDU και SPD επηρεάζεται το συνολικό τους μέγεθος με σχέση αντιστρόφως ανάλογη των αυξομειώσεων της αποχής. Αυτό δεν συνέβη και στις πρόσφατες εκλογές στην Ελλάδα; Το επιμέρους όμως αποτέλεσμα, που είναι και το ζητούμενο, τι θα πάρει δηλαδή το κάθε κόμμα από το μέρος της Ομάδας που θα λάβει ή προτίθεται να λάβει μέρος στις εκλογές εξαρτάται από την γενική τάση και εκλογική συμπεριφορά του γενικότερου εκλογικού σώματος που συμμετέχει στις εκλογές. Η ΟΜΆΔΑ αυτή δεν είναι για κανέναν δεδομένη.
Εκτιμώ, ότι η μεγάλη αποχή λίγη σχέση έχει με το τι το κάθε κόμμα θα αποκομίσει. Περισσότερο πρέπει να προβληματίσει η εξαιτίας της μεγάλης αποχής, αμφισβήτηση και απαξία της αντιπροσωπευτικότητας του πολιτικού μας συστήματος. Κάτι που τελικά μας αφορά όλους. (Γ.Π.)

Δεν υπάρχουν σχόλια: